मुसाफ़िर बिखड़ी राहों का

ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਮੰਦਿਰ ਤਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।ਪਰ ਧਰਮ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਤੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਪੱਖੋਂ ਪੰਜਾਬ ਫਾਡੀ ਹੀ ਹੈ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵੱਲੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕਾਰਨ ਇਹ ਖਿੱਤਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉੱਥਲ ਪੁੱਥਲਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਰਿਹਾ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਭਵਨ ਨਿਰਮਾਣ ਕਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਜੋ ਪੁਰਾਤਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਚੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੀ।ਬਚੀਆਂ ਖੁਚੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਬੇਰੁਖੀ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਖੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਨੇ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੀ ਸਾਈਕਲ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਮੁਗਲਕਾਲੀਨ ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਬੇਰੁਖੀ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਖੰਡਰ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਰਾਂ ਸਰਾਏ ਅਮਾਨਤ ਖਾਂ ਨਾਂ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਤਰਨਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇਹ ਪਿੰਡ ਝਬਾਲ-ਅਟਾਰੀ ਮਾਰਗ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ੈਰ ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ